Luật việt vị là một trong những luật phức tạp nhất trong lịch sử bóng đá. Vậy hôm nay, hãy cùng chúng tôi – những chuyên gia hàng đầu tìm hiểu vềbộ luật phức tạp này
Luât việt vị là gì ?
Trong bóng đá, nếu để nói đâu là nguyên nhân gây ra những tranh cãi nảy lửa, không hồi kết nhất thì câu trả lời chắc chắn là Luật việt vị. Luật việt vị nói rằng nếu một cầu thủ đứng ở vị trí mà bất kì bộ phận nào trên cơ thể, ngoại trừ cánh tay và bàn tay nằm ở bên phần sân đối thủ, gần đường biên ngang của đối thủ hơn trái bóng và chỉ đứng trên 1 cầu thủ của đội bạn ( thường sẽ là thủ môn, nhưng không bắt buộc phải là thủ môn ) thì sẽ bị tính là ở vị trí việt vị
Cầu thủ khi đứng ở vị trí việt vị không phải là phạm luật, nhưng nếu cầu thủ đứng ở vị trí này mà tham gia vào một pha giao tranh thì sẽ bị tính là lỗi việt vị
Sự quan trọng của luật việt vị trong bóng đá
Lỗi việt vị sẽ được tính vào thời điểm gần nhất khi đồng đội bắt đầu chạm bóng. Bản thân việc đứng ở vị trí việt vị không phải là phạm lỗi, nhưng theo quan điểm của trọng tài, khi một cầu thủ ở thế việt vị vào thời điểm bóng được chạm lần cuối bởi đồng đội thì phải ” tham gia tích cực vào tình huống “. Khi một cá nhân mắc lỗi việt vị, trọng tài sẽ ngay lập tức cho dừng trận đấu và cho đối thủ được hưởng một quả phạt gián tiếp ở đúng vị trí cầu thủ vi phạm lỗi việt vị
Một cầu thủ ở vị trí tấn công khi đứng sau dàn hậu vệ mà nhận được bóng của đồng đội sẽ có cơ hội rất cao để ghi bàn . Luật việt vị được sinh ra để hạn chế điều này. Do đó, những cầu thủ tấn công phải đứng ở vị trí ngang bằng hoặc trên so với vị trí cầu thủ phòng ngự đối thủ khi bóng chuyền đến. Tuy bị hạn chế, nhưng với những đường chuyền đủ tốc độ và đúng thời điểm vẫn sẽ giúp cầu thủ tấn công nhận được bóng sau lưng dàn hậu vệ đối thủ mà vẫn không bị tính là mắc lỗi việt vị . Do vậy, các quyết định về lỗi việt vị vẫn thường làm đau đầu những chuyên gia nhiều kinh nghiệm nhất do ranh giới giữa đúng và sai chỉ cách nhau vài cm và vài giây
Và đó cũng đồng thời là nhiệm vụ chính của các trọng tài biên. Khi phát hiện một cầu thủ mắc lỗi việt vị, các trọng tài biên sẽ căng cờ chỉ về phía trước ra hiệu. Những cuộc tranh cãi nảy lửa sẽ bắt đầu và quyền quyết định cuối cùng sẽ do trọng tài chính đảm nhận
Cách xác định lỗi việt vị
Xác định lỗi việt vị gồm 3 bước :
- Vị trí việt vị : khi một cầu thủ ở phần sân đối phương, gần đường biên ngang của đối thủ hơn trái bóng ( không tính cánh tay và bàn tay ) và đồng thời không đứng trên 2 cầu thủ phòng ngự đối phương sẽ bị tính là ở vị trí việt vị
- Vi phạm luật việt vị : Khi một cầu thủ đã ở vị trí việt vị mà tham gia vào một pha giao tranh, bao gồm những hành động như chạm bóng, gây trở ngại cho cầu thủ đối phương, lợi dụng tư thế việt vị để giành lợi thế sẽ bị tính là lỗi việt vị
- Xử lý lỗi việt vị : Lỗi việt vị sẽ bị xử phạt bằng một quả đá phạt gián tiếp giành cho đối thủ tại vị trí cá nhân gây ra lỗi việt vị
Nói tóm lại, cầu thủ mắc lỗi việt vị nếu vi phạm cả 4 điều kiện sau :
- Cầu thủ đang đứng ở bên phần sân của đối thủ
- Đứng giữa cầu thủ và đường biên ngang cuối sân đối thủ có ít hơn 2 người
- cầu thủ đó có tham gia vào 1 pha giao tranh bóng
- cầu thủ đó đứng về hướng tấn công khung thành của đối thủ
Ngoài ra, một cầu thủ đứng ở vị trí việt vị tiếp xúc với bóng sẽ không bị tính là việt vị nếu ở một trong ba tình huống sau:
- Cầu thủ đang thực hiện quả ném biên
- Cầu thủ đang thực hiện quả phạt góc
- Cầu thủ đang thực hiện quả phát bóng
Những tranh cãi xoay quoanh luật việt vị
Luật việt vị vẫn luôn một trong những luật gây tranh cãi nhiều nhất trong lịch sử làng túc cầu bởi nhiều yếu tố
- Thứ nhất là tính tương đối của nó. Khi mà để xác định xem việc một cầu thủ có vi phạm luật hay không chỉ dựa vào một khoảng cách rất nhỏ chỉ khoảng vài milimet hay một khoảng thời gian rất nhỏ chỉ tính bằng vài mili- giây thì thật quá khó để đưa ra một quyết định là đúng hay sai . Bởi vậy tính chính xác của trọng tài đưa ra sau những pha việt vị luôn là những chủ đề cãi vã không hồi kết
- Thứ hai là thật khó cho các trọng tài biên, khi khoa học đã chứng minh rằng, mắt người không thể nhìn vào 2 điểm cùng một lúc. Vậy mà để có thể xác định chính xác về lỗi việt vị, trọng tài biên cần chú ý cùng lúc vào 2 điểm là điểm cầu thủ rơi vào thế việt vị và điểm cầu thủ chuyền bóng
- Thứ ba là định nghĩa thế nào được gọi là tham gia vào một pha bóng ?. Nếu cầu thủ việt vị chạm bóng thì không có gì phải bàn cãi, nhưng nếu cầu thủ việt vị không chạm bóng thì lại phụ thuộc vào quan điểm cá nhân của trọng tài. Mà sự khác nhau về quan điểm thì luôn dẫn đến những mâu thuẫn không hồi kết
Suy cho cùng, việc bắt lỗi việt vị không chuẩn xác sẽ gây ảnh hưởng rất lớn tới kết quả trận đấu. Chính vì vậy, công nghệ VAR đã được phát triển và ngày càng được ưu tiên sử dụng trong những trường hợp khi trọng tài không chắc chắn về quyết định của mình
Sự hữu ích của luật việt vị
- Nhờ có sự ra đời của luật việt vị, các đội bóng mới dám dâng cao đội hình, tạo ra một thế trận giằng co, cạnh tranh nhau, góp phần tăng sức hấp dẫn cho 1 trận bóng. Nếu đối diện với một tình huống tấn công từ đối thủ, đội phòng ngự hoàn toàn có thể giăng bẫy việt vị, làm vô hiệu hoá đòn tấn công từ đối thủ
- Người ta nói cái khó ló cái khôn, luật việt vị được tạo ra cũng là lúc sinh ra những chuyên gia trong việc phá bẫy việt vị. Chỉ cần có nhiều kinh nghiệm, am hiểu luật, một chút nhanh nhạy, một chút tinh tế, một cầu thủ có thể hoá giải bẫy việt vị của đối phương, trong đó không thể không nhắc tới cái tên Filippo Inzaghi, người được ví như là đứa con của ranh giới việt vị
