Huấn luyện viên Việt Nam từ quá khứ cho đến hiện tại

Tuyển quốc gia Việt Nam luôn là niềm tự hào của những người hâm mộ trái bóng tròn Việt Nam. Vì vậy huấn luyện viên Việt Nam trước giờ luôn nhận được sự quan tâm lớn khi là người trực tiếp ảnh hưởng đến thắng thua của đội. Trong quá khứ đã có một số cái tên thành công nhưng cũng có một vài cái tên gây thất vọng, vậy ai mới là người để lại ấn tượng trong lòng người hâm mộ nhất ?

1, Khởi đầu của nền bóng đá Việt Nam.

Nền bóng đá Việt Nam bắt đầu được ra đời từ năm 1986, thời gian này Việt Nam vẫn còn là thuộc địa của Pháp. Thực dân Pháp đã khuyến khích người dân địa phương chơi bóng đá nhằm mục đích chuyển sự chú ý của họ ra khỏi vấn đề chính trị. Từ đó môn thể thao này lan sang các vùng khác nhưng chủ yếu chỉ ở miền bắc và miền trung. Trận bóng đầu tiên bao gồm toàn bộ cầu thủ thuần Việt đã được diễn ra vào ngày 20 tháng 7 năm 1908 và được tờ báo Lục Tỉnh Tân Văn đưa tin. Ngoài ra, một bác sĩ tên Phạm Văn Tiêm đã viết cuốn sách về hướng dẫn đá bóng và xuấn bản năm 1925 đã thu hút một lượng lớn sự quan tâm của lứa trẻ Việt Nam thời đó.

Chỉ 3 năm sau, năm 1928 đã có một số người đứng ra thành lập Tổng cục Thể thao An Nam tại Sài Gòn. Và cũng trong năm này Việt Nam có một đội bóng cử sang Singapore thi đấu. Sau đó nhiều câu lạc bộ bóng đá đã được lập ra theo hình thức địa phương ở khắp nơi trên cả nước, tuy vậy nhưng phải đến khi Thế Chiến II kết thúc, các câu lạc bộ này mới bắt đầu có tổ chức và quy củ hơn. Việt Nam đã giành được độc lập từ những năm 1945 nhưng phải mãi sau này mới thống nhất, từ đó gặp khó khăn và bỏ lỡ nhiều cơ hội phát triển bóng đá.

2, Thời chiến tranh

Thời kì chiến tranh từ năm 1945 đến năm 1991 gần như không có sự phát triển của bóng đá. Sau sự kiện kêu gọi Toàn quốc kháng chiến của chủ tịch Hồ Chí Minh năm 1946, các hoạt động liên quan đến thể thao hay bóng đá đều bị dừng lại. Vì mới giành được độc lập không lâu lại phải tiếp tục kháng chiến nên chưa kịp thành lập tuyển quốc gia, tuy vậy vẫn có một đội đại diện cho đất nước từ năm 1947. Sau khi phe Việt Nam Dân chủ Cộng hoà giành chiến thắng sau trận Điện Biên Phủ, buộc Pháp kí hiệp định Geneve qua đó Việt Nam trực tiếp bị chia thành 2 miền nam và bắc. Dẫn đến việc hình thành 2 đội tuyển đại diện cho 2 khu vực gồm tuyển Việt Nam Dân chủ Cộng hoà đại diện cho phía bắc và tuyển Việt Nam Cộng hoà đại diện cho phía nam. Cho tới năm 1961, Hội bóng đá Việt Nam được thành lập và gia nhập FIFA năm 1964, ở phía nam cũng có Hội Túc cầu giáo và cũng được tham gia FIFA và AFC.

Trong khoảng thời gian này, đa phần là chiến tranh từ việc Nhật Bản chiếm đóng  Đông Dương, Pháp tái xâm lược, Mỹ nhảy vào cuộc chiến Việt Nam, Trung Quốc xâm lược phía bắc, chiến tranh chống diệt chủng Khơ-me đỏ, xung đột với Thái Lan khiến nền bóng đá Việt Nam gần như không thể phát triển được và không có tiếng tăm trên thế giới.

Đội tuyển VNCH là một trong số 4 đội tham gia 2 vòng chung kết Cúp bóng đá châu Á đầu tiên và đều kết thúc ở vị trí cuối cùng. Dù vậy, đội cũng có lần vượt qua vòng loại khá dễ khi các  đối thủ lần lượt rút lui khỏi giải. Do các đội tuyển mạnh trong khu vực không quan trọng Asian Cup mà muốn tham dự Olympic nên thường xuyên không tham gia thi đấu tại Asian Cup. Vì thế giải đấu không thu hút được các đội mạnh thi đấu. Tuyển VNCH đã vô địch SEA Games lần đầu vào năm 1959, đi kèm là các giải giao hữu Merdeka 1966, có đến 6 lần vô địch giải giao hữu Cúp Quốc Khánh và cúp Quân đội của Thái Lan năm 1974. Cho dù thế, tuyển VNCH vẫn chưa thể đạt đến đẳng cấp châu lục, tham gia các vòng loại Thế vận hội và World Cup nhưng cũng không để lại ấn tượng gfi quá đáng kể. Sau ngày giải phóng 30 tháng 4 năm 1975, cả hai đội tuyển ở hai miền Nam Bắc đã hợp nhất sau cuộc Tổng tuyển cử năm 1976 và tái thống nhất đất nước thành nước Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Do có nguyên tắc kế thừa chính phủ, AFC và FIFA công nhận đội tuyển quốc gia Việt Nam được thừa kế các quyền, nghĩa vụ và các thành tích trước đây của các tuyển VNDCCH, VNCH, Quốc gia Việt Nam và cả CHMNVN. Ngày 7 tháng 11 năm 1976, cột mốc đánh dấu thống nhất nền bóng đá Nam Bắc là trận cầu giữa Tổng cục Đường Sắt và Cảng Sài Gòn.

Mãi cho tới năm 1989, sau hơn 3 tháng chuẩn bị, Đại hội lần đầu tiên của liên đoàn bóng đá mới được diễn ra, tuyên bố thành lập Liên đoàn bóng đá Việt Nam VFF, bầu ông Trịnh Ngọc Chữ làm chủ tịch.

3, Huấn luyện viên qua từng thời kì

Thời kì tái phát triển bóng đá Việt Nam từ năm 1991 đến năm 2011.

Các huấn luyện viên thời kì này theo nhiều nguồn tài liệu không rõ khoảng thời gian làm việc, tên cũng như thành tích. Tuy vậy có một vài cái tên nổi lên như Henrique Calisto, huấn luyện viên có 2 lần dẫn dắt tuyển Việt Nam trong thời kì này. Lnaaf đầu năm 2002, tại vòng loại AFC Asian Cup 2004, Việt Nam đã gây chấn động lớn khi chiến thắng trước đội hạng 4 World Cup 2002 Hàn Quốc, tuy vậy với một số người thì đây là việc khá bình thường khi bê bối mua trọng tài xảy ra khi Hàn Quốc tổ chức World Cup 2002. Đến nhiệm kì thứ 2 của ông, tuyển Việt Nam đã giành chức vô địch AFF Cup đầu tiên năm 2008, đây là danh hiệu quốc tế đầu tiên của tuyển dưới thời Henrique Calisto. Đến cuối năm 2011, tuyển quốc gia Việt Nam tăng 35 bậc trên bảng xếp hạng FIFA, xếp thứ 99 dẫn đầu Đông Nam Á lần đầu tiên.

Thời kì huấn luyện viên Phan Thanh Hùng.

Học tập thành công của hàng xóm Malaysia, VFF đã quyết định bổ nhiệm huấn luyện viên nội để chuẩn bị cho giải đấu AFF Cup cuối năm. Nhưng kết quả không như kì vọng, đội đã tạo ra thành tích tệ nhất trong các kì tham dự giải: bị loại ngay từ vòng bảng với chỉ 1 điểm duy nhất sau hàng loạt các kết quả gây thất vọng như hoà Myanmar, thua Phillippines 0-1 và thảm bại trước Thái Lan 1-3. Tuy vậy do hơn Myanmar về hiệu số nên tránh cầm cờ đỏ chót bảng, không phải thi đấu vòng loại giải sau.

Thời kì huấn luyện viên Miura Toshiya.

Cho tới mùa giải AFF cup 2014, Liên đoàn bóng đá Việt Nam đã quyết định bổ nhiệm huấn luyện viên Nhật Bản Miura Toshiya lên nắm quyền. Ông đã mạnh dạn sử dụng các cầu thủ mới như Quế Ngọc Hải, Vũ Minh Tuấn, Trần Nguyên Mạnh,..v..v.. Qua đó đội tuyển đã chơi khởi sắc hơn và tiến vào vòng trong với ngôi vị nhất bảng. Trong mùa giải đó, trong chuyến hành quân làm khách tại sân Shah Alam của Malaysia, tuyển Việt Nam đã có lợi thế lớn khi giành chiến thắng 2-1 ngay trên sân của đối thủ. Trong trận lượt về, các cầu thủ hậu vệ chơi như “mơ ngủ” liên tục phạm những sai lầm khó hiểu như mang về cho đội bạn một quả phạt đền ngay những phút đầu trận đấu. Sau đó thủ môn Nguyên Mạnh bị đối phương tâng bóng qua đầu khi băng ra khỏi vòng cấm, ngoài ra còn thêm một pha đốt lưới nhà của Đinh Tiến Thành. Những nỗ lựuc muộn màng chỉ mang lại một bàn gỡ và chấp nhận bị loại với tỉ số 4-5.

Thời kì huấn luyện viên Nguyễn Hữu Thắng.

Hai năm sau thất bại đầy bạc nhược, HLV Nguyễn Hữu thắng được bổ nhiệm và tạo ra vòng bảng kỉ lục trong lịch sử, 9 điểm với toàn bộ chiến thắng vòng bảng. Tại vòng bán kết, đội đối đầu với người cũ là HLV Alfred Riedl, lúc này đang dẫn dắt đội tuyển Indonesia. Đội đã nhận bất lợi khi bị dẫn trước 2-1 khi đến làm khách tại Indonesia, đến trận lượt về được đá tại sân Mỹ Đình, tuyển Việt Nam với lợi thế sân nhà thi đấu áp đảo chèn ép đối phương. Nhưng rồi bất ngờ bị dẫn bàn do pha phá bóng sai của Trần Đình Đồng rồi để cầu thủ bên phía Indonesia sút bóng vào lưới trống, rồi khó khăn lại càng thêm bất lợi khi thủ môn Nguyên Mạnh bị thẻ đỏ trực tiếp khi đánh nguội cầu thủ đội bạn. Sau cùng những pha thi đấu xuất thần với 2 bàn thắng liên tục do Vũ Văn Thanh và Vũ Minh Tuấn mang lại để kéo trận đấu vào hiệp phụ. Tưởng chừng như khí thế đi lên sẽ giúp Việt Nam tạo nên kì tích nhưng do thi đấu thiếu người, đội thua thêm một bàn thắng trên chấm penalty khi Quế Ngọc Hải làm thủ môn bất đắc dĩ. Cuối cùng lại cháp nhận thua 3-4 trước Indonesia, giải đấu cũng là giải cuối cùng của 2 công thần từng vô địch AFF Cup 2008 của Lê Công Vinh và Phạm Thành Lương.

Thời kì huy hoàng của Park Hang-Seo.

Đến năm 2018, HLV người Hàn Quốc Park Hang-Seo đã lên làm HLV trưởng của tuyển Việt Nam, ông sử dụng nòng cốt là những cầu thủ lứa U23 đã giành được huy chương bạc giải đấu U23 Châu Á 2018. Từ đây Việt Nam đã đả bại cả 3 đối thủ trong khu vực là Malaysia, Lào, Campuchia và hoà Myanmar, tiến vào bán kết với ngôi vị nhất bảng A. Sau đó đội triệt hạ luôn Phillipines 2 lượt trận cùng kết quả 2-1. Vào lại đến chung kết AFF sau tròn 10 năm, gặp lại Malaysia, hai bên đá sòng phẳng và hoà 2-2 tại trận lượt đi khi làm khách tại Malaysia. Đến trận lượt về, cầu thủ Anh Đức ghi được bàn thắng duy nhất để giành chiến thắng và tuyển Việt Nam lên ngôi vô địch lần thứ 2 tại AFF Cup.

Sang đến mùa 2020, tuyển Việt Nam nhằm chung bảng đấu của Indonesia, Malaysia, Lào và Campuchia. Với việc vào đến vòng loại thứ 3 World Cup 2022 và vị thế đang là đương kim vô địch giải đấu, Việt Nam được kì vọng sẽ dễ dàng bảo vệ thành công ngôi vương. Vượt qua vòng bảng với 10 điểm nhưng phải chịu xếp sau Indonesia do thua về mặt hiệu số, tuy nhiên vào đến bán kết gặp Thái Lan đội bất ngờ thua với tổng tỉ số 0-2. Trận thua này đã đánh dấu một kỉ lục đáng buồn là đội bị loại tại bán kết nhiều nhất lịch sử giải với 8 lần gục ngã tại bán kết.

Hai năm sau, trong mùa giải cuối cùng gắn bó với HLV Park Hang-Seo, tuyển quyết tâm vô địch để có lời tri ân tuyệt vời với HLV người Hàn Quốc. Đội càn quét vòng bảng với 10 điểm đi kèm với 12 bàn thắng cùng với việc giữ sạch lưới. Tuyển Việt Nam hừng hực khí thế tiến vào bán kết hạ gục Indonesia sau 27 năm không thể vượt qua đội bóng này với tổng tỉ số 2-0. Vào trận chung kết với thành tích chưa lọt lướt bất kì bàn thắng nào. Gặp đối thủ cứng cựa nhất Thái Lan, 2 đội thi đấu đôi công và hoà nhau 2-2 tại sân Mỹ Đình, hành quân sang đất chùa vàng với mục tiêu vô địch. Nhưng rồi lại thua trước một bàn thắng duy nhất và gục ngã, chấp nhận để Thái Lan vô địch. Sau giải đấu này, đội đã chia tay HLV Park Hang-Seo vì hết hợp đồng.

Ông được coi là huấn luyện viên thành công nhất lịch sử bóng đá Việt Nam.

Thời kì huấn luyện viên hiện tại Philippe Troussier.

Sau khi chia tay bố già Hang-Seo, VFF đã có thông báo chính thức về việc kí hợp đồng với HLV Philippe Troussier. Chiến lược gia người Pháp sẽ nắm quyền tại Tuyển quốc gia Việt Nam cùng với U23 Việt Nam với bản hợp đồng gần 32 tháng.

Với thành tính đồ sộ, nhà cầm quân được mệnh danh là “Phù thuỷ trắng” khi chèo chống các đội tuyển quốc gia như Nam Phi, Bờ Biển Ngà hay Nigeria đến vòng chung kết WC. Ngoài ra ông còn dẫn dắt U20 Nhật Bản đến với danh hiệu Á Quân U20 World Cup 99 và tuyển Nhật Bản vô địch Asian Cup 2000 và vào tới vòng 1/8 WC 2002.

Ông được kì vọng sẽ tiếp bước HLV Park Hang-Seo dẫn dắt đội tuyển Việt Nam thành công trên cả đấu trường châu lục lẫn khu vực.